Εργοθεραπεία
Η Εργοθεραπεία είναι «η επιστήμη που βοηθά τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες που είναι σημαντικές σε αυτούς, ανεξάρτητα από τη δυσκολία, αναπηρία ή πάθηση που πιθανόν να αντιμετωπίζουν.» (ΑΟΤΑ)
Η Εργοθεραπεία είναι μία ειδικότητα υγείας που σχετίζεται με την ανάπτυξη της ικανότητας του ατόμου να λειτουργεί ανεξάρτητα και λειτουργικά στο περιβάλλον του και να διευθετεί οργανωμένα τον ελεύθερο χρόνο του.
Απευθύνεται σε τομείς εκπαίδευσης και παρέμβασης που έχουν ως στόχο την αυτό-εξυπηρέτηση, την ικανότητα παιχνιδιού, την ικανότητα ανεξάρτητης και λειτουργικής εργασίας και την ικανότητα χρήσης λειτουργικών μορφών κοινωνικοποίησης.
Επίσης παρεμβαίνει στην πρόληψη εμφάνισης δυσκολιών. Μπορεί να περιλαμβάνει προσαρμογές στην εργασία ή το περιβάλλον του ατόμου για να αυξήσει την ανεξαρτησία και την ποιότητα της ζωής.
Η εργοθεραπεία βοηθά τα παιδιά στο να αναπτύξουν την ακολουθία των δεξιοτήτων που αποτελούν τη βάση επάνω στην οποία η εκμάθηση πιο υψηλού επιπέδου μάθησης χτίζεται. Η δημιουργική κινητική επιδεξιότητα και η φαντασία και ιδεασμός στο παιχνίδι χρησιμοποιούνται στη θεραπεία για να αναπτύξουν την ανεξαρτησία και την αυτό-κυριαρχία (έλεγχο εαυτού) στο σπίτι και το μαθησιακό περιβάλλον.
Ο εργοθεραπευτής παρέχει τις υπηρεσίες στα παιδιά που έχουν τα φυσικά, αναπτυξιακά, συναισθηματικά και κοινωνικά ελλείμματα και απαιτούν την εξειδικευμένη βοήθεια στην εκμάθηση των δεξιοτήτων για να οδηγηθούν στην ανεξαρτησία, παραγωγικότητα και ικανοποίηση (ευχαρίστηση) της καθημερινής ζωής.
Η εργοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
- Βελτίωση της κινητικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης της γνώσης του εαυτού και της συναισθηματικής ωρίμανσης
- προώθηση της ανεξαρτησίας στις καθημερινές δεξιότητες
- Διευκόλυνση της κανονικής ακολουθίας και διαδικασίας της ανάπτυξης
- Μείωση της επίδρασης του παθολογικού παράγοντα στις λειτουργικές δυνατότητες
- Προσαρμογή του περιβάλλοντος για να επιτρέψει αυξημένη ανεξαρτησία
- Επεξεργασία, δημιουργία και εκπαίδευση στη χρήση των επιβοηθητικών, προσθετικών και ορθωτικών συσκευών όταν κρίνεται απαραίτητη
- Την πρόληψη πιθανών παραμορφώσεων στον ορθοπεδικό τομέα
H παιδιατρική εργοθεραπεία εστιάζει στο να βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτούνται, ώστε να είναι αυτόνομα άτομα ως ενήλικες. Οι σωματικές αναπηρίες, οι τραυματισμοί και πολλά άλλα θέματα μπορούν να παρεμποδίσουν την ικανότητα του παιδιού να εκτελεί κοινά καθήκοντα ή να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά γνωστικά και κοινωνικά.
Πρόκειται για την θεραπεία μέσω έργου, δηλαδή τις διάφορες καθημερινές δραστηριότητες που τα άτομα κάνουν ατομικά ή σε ομάδες, επενδύοντας χρόνο και έχουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους. Τα έργα αυτά αφορούν δραστηριότητες που σχετίζονται με την παραγωγικότητα (σχολείο, εργασία), τον ελεύθερο χρόνο (χόμπι) και αυτοεξυπηρέτηση (σίτιση, ένδυση, απόδυση κ.α.).
Οι τομείς παρέμβασης της Παιδιατρικής Εργοθεραπείας είναι:
- Λεπτή κινητικότητα: ικανότητα σύλληψης μολυβιού, χειρισμού μικρών αντικειμένων
- Αδρή κινητικότητα: πέταγμα μπάλας, στασικός έλεγχος, ισορροπία κλπ.
- Γνωστικές δεξιότητες -Αντίληψη: μνήμη, συγκέντρωση – προσοχή, μίμηση, χώρο-χρονικές έννοιες
- Κοινωνικές δεξιότητες: βλεμματική επαφή, προσαρμογή σε αλλαγές, κανόνες, συμμετοχή στα κοινά κλπ.
- Δραστηριότητες καθημερινής ζωής: Ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την αυτοεξυπηρέτηση και αυτόνομη καθημερινότητα του παιδιού όπως σίτιση, ένδυση, χρήση τουαλέτας κλπ
- Αισθητηριακή ρύθμιση: σωστή επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών
Πότε πρέπει να απευθυνθείτε στον εργοθεραπευτή;
Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών, πρέπει να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση αν το παιδί σας παρουσιάζει τρεις ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες:
- Δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι το παιδί δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά ή ότι δεν τα καταφέρνει (επειδή π.χ. είναι λίγο πιο πίσω αναπτυξιακά σε σχέση με την ηλικία του).
- Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί.
- Μοιάζει αδύναμο, έχει δηλαδή ελαττωμένο μυϊκό τόνο. Πρόκειται για ένα παιδί που φαίνεται να μην έχει αντοχή, που είναι χαλαρό-πλαδαρό.
- Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματός του στο χώρο.
- Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια και αποφεύγει την παιδική χαρά.
- Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ ή να κόψει με το ψαλίδι στο νηπιαγωγείο.
- Είναι υπερκινητικόκαι δεν μπορεί να ησυχάσει.
- Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών, ίσως επειδή δεν του αρέσει να το αγγίζουν.
- Δεν μπορεί να συγκεντρωθείή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβείσε άλλη.
- Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων που γράφει, συνήθως στην Α΄ δημοτικού και ο γραφικός του χαρακτήρας είναι κακός.
- Κουράζεται εύκολαμε τις σχολικές του εργασίες.
- Δεν έχει φίλους της ίδιας ηλικίαςκαι προτιμά να παίζει με μικρότερα ή με μεγαλύτερα παιδιά.
H παιδιατρική εργοθεραπεία εστιάζει στο να βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτούνται, ώστε να είναι αυτόνομα άτομα ως ενήλικες. Οι σωματικές αναπηρίες, οι τραυματισμοί και πολλά άλλα θέματα μπορούν να παρεμποδίσουν την ικανότητα του παιδιού να εκτελεί κοινά καθήκοντα ή να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά γνωστικά και κοινωνικά.
Πρόκειται για την θεραπεία μέσω έργου, δηλαδή τις διάφορες καθημερινές δραστηριότητες που τα άτομα κάνουν ατομικά ή σε ομάδες, επενδύοντας χρόνο και έχουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους. Τα έργα αυτά αφορούν δραστηριότητες που σχετίζονται με την παραγωγικότητα (σχολείο, εργασία), τον ελεύθερο χρόνο (χόμπι) και αυτοεξυπηρέτηση (σίτιση, ένδυση, απόδυση κ.α.).
Οι τομείς παρέμβασης της Παιδιατρικής Εργοθεραπείας είναι:
- Λεπτή κινητικότητα: ικανότητα σύλληψης μολυβιού, χειρισμού μικρών αντικειμένων
- Αδρή κινητικότητα: πέταγμα μπάλας, στασικός έλεγχος, ισορροπία κλπ.
- Γνωστικές δεξιότητες -Αντίληψη: μνήμη, συγκέντρωση – προσοχή, μίμηση, χώρο-χρονικές έννοιες
- Κοινωνικές δεξιότητες: βλεμματική επαφή, προσαρμογή σε αλλαγές, κανόνες, συμμετοχή στα κοινά κλπ.
- Δραστηριότητες καθημερινής ζωής: Ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την αυτοεξυπηρέτηση και αυτόνομη καθημερινότητα του παιδιού όπως σίτιση, ένδυση, χρήση τουαλέτας κλπ
- Αισθητηριακή ρύθμιση: σωστή επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών